Alüminyum elementlerine ve ısıl işlemlere bağlı olarak, alüminyum sınıflandırılması; görünüşe, fabrikasyon kolaylığı, iyi bir korozyon direnci, yüksek dayanım-ağırlık oranı, kaynak edilebilirlik ve yüksek kopma dayanımı gibi çok çeşitli özellikler sağlayabilmektedir.
Uygun alüminyum sınıfı seçimi, istenilen uygulamaya ve çalışma koşullarına bağlı olmaktadır.
Alüminyum Sınıfları Serisi 1xxx
Bu alüminyum sınıfları (1050, 1060, 1100, 1145, 1200, 1230, 1350 vsç), mükemmel bir korozyon dayanımı, yüksek ısıl ve elektriksel iletkenlik, düşük mekanik özellikler ve üstün çalışma kabiliyetine göre karakterize edilmişlerdir. Dayanımdaki hafif artışlar gerinim serrleşmesi ile elde edilebilir. Demir ve silikon, bu konuda ana malzemelerdir.
Alüminyum Sınıfları Serisi 2xxx
Bu alüminyum sınıfları (2011, 2014, 2017, 2018, 2124, 2219, 2319, 201.0; 203.0; 206.0; 224.0; 242.0 vb.), mekanik özelliklere eşdeğer veya biraz üstündeki ısıl işlem koşulları çözümleri ve bu düşük karbon çeliklerindeki optimum özellikleri elde ederek için ısıl işleme çözüm sağlamaktadır. Bazı durumlarda, ısıl işlemden çökelmeleri, diğer mekanik özellikleri arttırmak için kullanılır.Bu işlemler akma dayanımını -uzamadan kaynaklanan kayıplar-, arttırmakta ve çekme dayanımının çok iyi olmamasına sebep olmaktadır.
2xxx alüminyum alaşım serileri, diğer alüminyum alaşımları kadar iyi bir korozyon direncine sahip değillerdir ve bu korozif koşullar altında tanecikler arası korozyona maruz kalabilirler. Bu serilerin iyi tarafları 150°C (300°F)'ye kadar olan sıcaklıklarda iyi bir dayanım göstermeleridir. Yalnız 2219 serisi bu durumun dışında olmakta ve kaynak edilebilirlik yönünden sınırlı tutulmaktadır ancak, bu serideki bazı alaşımlar üstün işlenebilme kabiliyetine sahiptirler. 2024 Alüminyum serisi, en yaygın alüminyum çeşidi olup, uçak tasarımında etkin bir şekilde kullanılmaktadır.
Alüminyum Sınıfları Serisi 3xxx
Bu seri (3003, 3004, 3105, 383.0; 385.0; A360; 390.0), genellikle ısıl işlem göremez özelliktedir, fakat serinin yaklaşık 20%'si 1xxx serisine göre daha güçlü alüminyum alaşımları içermektedir. Çünkü sınırlı oranda manganaz yüzdesi (yaklaşık 1.5% seviyelerinde), alüminyuma etkin bir şekilde eklenmekte ve manganaz bazı alaşımlar için ana element olarak kullanılmaktadır.
Alüminyum Sınıfları Serisi 4xxx
Ana alaşım elementi olan silikon 4xxx serisi alaşımları (4032, 4043, 4145, 4643 vs.), belirli oranlarda (12%'ye kadar) eklenerek, erime oranını önemli ölçüde azaltmaktadır. Bu sebeple, alüminyum-silikon alaşımları, erimesi ana metalin erimesinden daha düşük seviyede olan kaynak teli ve pirinç alaşımlarında, alüminyuma katılarak kullanılmaktadır. Bu alüminyum alaşımları, kayda değer miktarda kömür grisi renginde silicon içerdiğinden dolayı, mimari uygulamalarda talep edilmekte ve anot oksit kaplamasında kullanılmaktadır.
Alüminyum Sınıfları Serisi 5xxx
Ana alaşım elementi olarak kullanılan ve bu özelliğe sahip olan magnezyum veya manganaz elementi, yüksek dayanım ve sertlik gerektiren işlemleri makul kılmaktadır. Magnezyum, manganazdan sertlik bakımından önemli ölçüde daha etkindir - 0.8% Mg yaklaşık olarak 1.25% Mn ile eşdeğerdir - ve önemli ölçüde yüksek miktarlarda eklenebilmektedir. Bu serideki alüminyum alaşımları (5005, 5052, 5083, 5086, vb.), deniz koşullarında nispeten iyi bir korozyon dayanımı ve iyi bir kaynak edilebilirlik karakteristiklerine sahiptir. Ancak bu durum, yüksek magnezyum-alüminyum alaşımlarının sebep olabileceği, gerilme-korozyon çatlakları hassasiyetini önlemek adına, soğuk işlem miktarı ve izin verilen çalışma sıcaklıkları hassasiyetini önlemek (150°F) ile kısıtlanmıştır.
Alüminyum Sınıfları Serisi 6xxx
6xxx serisi alüminyum alaşımları (6061, 6063) yakaşık oranlarda gerekli formasyondaki Mg2Si (magnezyum silisit) magnezyum ve silikon içernekle, ısıl işlem görebilir hale gelmektedirler. 2xxx ve 7xxx alaşımları kadar dayanıklı olmamalarına rağmen, 6xxx serisi alaşımları iyi şekillendirilebilirlik, kaynak kabiliyeti, işlenebilirlik ve nispeten iyi bir korozyon direncine ile orta seviyede bir dayanıma sahiptir. Isıl-işlenebilen alüminyum sınıfları, T4 temper (ısıl işlem çözeltisi görmüş ancak ısıl işlem çökelmesi görmemiş) formuna gelebilir ve ısıl işlem çökelmesi T6 özelliklerini aldıktan sonra dayanımı arttırılabilimektedir.
Alüminyum Sınıfları Serisi 7xxx
1-8% miktarında ana alaşım elementi Çinko içeren ve küçük miktarda magnezyum ile bileşen 7xxx serisi alüminyum alaşımları (7075, 7050, 7049, 710.0; 711.0 vs.), ısıl işlenebilir ve yüksek dayanım gösterebilmektedirler.Ayrıca bakır ve krom gibi diğer elementler de genellikle az miktarlarda eklenebilmektedir. 7xxx serisi alaşımları uçak gövdesi yapımında, mobil ekipmanlarda ve diğer stresli ortamlarda kullanılmaktadırlar. Yüksek dayanımdaki 7xxx alüminyum alaşımları gerilme korozyon çatlaklarını azaltmakta ve hafifçe temperlenerek daha iyi koşullar olan; dayanım, korozyon rezistansı ve kopma dayanımı sağlayarak sık sık kullanılmaktadır.
Alüminyum Sınıfları Serisi 8xxx
8xxx serisi (8006; 8111; 8079; 850.0; 851.0; 852.0), 2xxx ve 7xxx serisinden ziyade, kullanılmak için ayrılmış alaşım elementlerinden oluşmaktadır. Demir ve nikel, elektriksel iletkenlikten önemli bir kayıp vermeden dayanımı arttırmakta ve 8017 gibi iyi iletken olan alaşımlar adına kullanılmaktadır. Alüminyum - lityum alaşımı 8090, ki kabul edilebilir bir yüksek dayanıma ve sertliğe sahiptir, havacılık uygulamalarında kullanılmaktadır. 8000 serisindeki alüminyum alaşımları Numara Tanımlama Sistemi A98XXX vs. 'ye karşılık gelmektedir.
Alüminyum Sınıfları Serisi 9xxx
Bu seri kullanımda değildir.
Total Materia veritabanı; evrensel metal standartlarını, türlerini, özelliklerini hepsini birarada aranabilir veritabanında bütünleştirmiştir. Mekanik özellikler, kimyasal bileşimler, çapraz-referans tablolarına, hızlı ve kolay erişimi için alternatifsiz bilgi kaynağı. Aşağıdaki butona tıklayarak Total Materia veritabanının test sürüşü hakkında daha fazlasını öğrenin.